Duchenne zorg van klein naar groot

Kleine kinderen

Keuze van ziekenhuis en/of artsen

Het is belangrijk dat je kind van kleins af aan gezien wordt door een team dat echt goed op de hoogte is van de beste behandeling en zorg. Blijf dus niet hangen bij een lokaal ziekenhuis, maar ga op zoek naar een ziekenhuis waar ze veel Duchenne kinderen behandelen en op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen. Duchenne Parent Project weet waar je moet zijn (info@duchenne.nl). Het is fijn als je huisarts op de hoogte is en waar nodig met je mee wil denken.

Beweging en houding

Voor Duchenne kinderen is het belangrijk dat ze in beweging blijven, maar niet oververmoeid raken of hun spieren overbelasten. Voor lange afstanden is het verstandig om voor de kleintjes altijd een buggy, rolstoeltje of loopfietsje mee te nemen. Iets oudere kinderen vinden soms en scootertje fijn, maar deze is met de kleine wieltjes vooral geschikt voor vlak terrein. Zwemmen is een fijne sport voor kinderen omdat ze in het water wel bewegen maar de spieren niet zwaar worden belast. Houdt uiteraard wel altijd een oogje in het zeil! Ook de zithouding is belangrijk. Zit jouw kind goed in z’n stoeltje thuis en op school? Recht zitten is belangrijk, als hij naar een kant hangt zorgen dat er wat meer steun is. Geen bungelende beentjes, maar voetjes plat op de grond. Leg vriendjes uit dat ze niet te wild moeten doen, hard duwen kan tot akelige valpartijen leiden.

Thuis rekoefeningen doen is aan te raden. Ook beenspalkjes worden aangeraden. Begeleiding door een ervaren fysiotherapeut is belangrijk.
Bekijk hier een video met stretch oefeningen door Helen Posselt. De video is in het Engels, maar de oefeningen spreken voor zichzelf. Je kunt hier ook een boekje met stretch oefeningen downloaden.

School en leren

Veel ouders horen de diagnose net op de leeftijd dat hun kind naar de basisschool gaat. Op zo’n moment spelen verschillende factoren een rol bij de keuze van de beste school. Een school in de buurt is fijn omdat vriendjes dan ook in de buurt wonen, maar is de school op termijn ook goed toegankelijk? Is er bijvoorbeeld een lift? Heeft het schoolteam een positieve houding om een kindje op school te krijgen waar af en toe extra aandacht aan besteed moet worden? Een deel van de kinderen met Duchenne heeft een lager IQ en/of gedragsproblemen waardoor het reguliere onderwijs soms minder geschikt is. Het is dan aan te raden om meteen voor speciaal onderwijs te kiezen. Goed onderwijs waar een kind zich optimaal kan ontwikkelen is juist voor Duchenne kinderen van groot belang.
Duchenne kinderen met een normaal IQ kunnen ook specifieke leerproblemen hebben zoals met lezen en rekenen waar ze op jonge leeftijd hulp bij nodig hebben.
Daarom is het belangrijk dat de kinderen op jonge leeftijd getest worden door een neuropsycholoog met specifieke kennis van Duchenne (vraag info@duchenne.nl). Daarmee kan ook worden overlegd over eventuele behandeling van gedragsproblemen.

Lees meer over naar school gaan in het informatieve boek voor ouder en leerkrachten ‘De psychologie van Duchenne’. Te bestellen via de webwinkel van www.duchenne.nl

Corticosteroïden

Corticosteroïden zorgen er voor dat kinderen met Duchenne langer kunnen blijven lopen, hun armen beter kunnen blijven gebruiken en veel minder vaak een vergroeiing van de wervelkolom ontwikkelen (scoliose). Maar wanneer beginnen we met corticosteroïden? Het is belangrijk dit bijtijds met de behandelend arts te bepreken. Er zijn verschillende corticosteroïden en verschillende schema’s (dagelijks en afwisselend). Voor je begint moeten de kinderen hun reguliere vaccinaties hebben gehad en is het verstandig met een diëtist te overleggen om gewichtstoename te voorkomen, maar ook over inname van voldoende Calcium en Vitamine D.

Spoedgevallen

Er zijn een aantal zaken die belangrijk zijn om te weten:

• Kinderen met Duchenne hebben een verhoogd risico op complicaties bij bepaalde type narcose.
• Bij fracturen bij voorkeur kiezen voor een oplossing waarbij het kind kan blijven bewegen (indien mogelijk liever ‘plaatje’ dan gips zetten).
• Zorg dat het emergency kaartje altijd bij de hand is. Dit is hier te downloaden.

Wonen

Op een gegeven moment wordt het tijd om na te gaan denken over de woonsituatie en eventuele aanpassingen in huis. Dat hoef je zeker niet meteen na de diagnose te regelen, maar je moet er wel rekening mee houden dat het een proces is wat tijd in beslag neemt. Wat het juiste moment is, is voor iedereen verschillend. Heb je een huis met veel gevaarlijke trappen dan zul je sneller na gaan denken over andere woonruimte dan wanneer je in een flat met lift woont. Voor sommige ouders is tillen geen probleem maar voor anderen is het lastiger. Belangrijk is om te beseffen dat je niet in een ‘ziekenhuis’ hoeft te gaan wonen. Duchenne families brengen relatief veel tijd thuis door, vriendjes komen vaker bij jullie spelen dan dat je zoontje bij anderen gaat spelen leert de ervaring. Het is dus aan te raden om boven alles gewoon een gezellige plek voor iedereen te maken!

Transport

Voor langere afstanden is het fijn om een manier van transport te vinden die jouw zoontje ook fijn vindt. Sommige kinderen hebben een loopfietsje, anderen een handrolstoel (let erop dat dit een heel licht rolstoeltje moet zijn, met handvatten om te duwen) of een klein scootertje (scootmobieltje).
Zorg er altijd voor dat in een rolstoeltje een gordel zit je en dat je die ook vast doet!

Wat vertellen we hem, zijn broertjes/zusjes en vriendjes?

Ouders vinden het vaak moeilijk om met hun kind over hun ziekte te praten. Echter door er niet over te praten, geef je hem het idee dat hij er alleen voor staat. Een kind met Duchenne heeft altijd in de gaten dat er iets met hem is. Geef hem niet alleen het gevoel dat hij altijd alles kan vragen en een eerlijk antwoord van jullie krijgt, maar leg ook uit dat het feit dat hij sommige dingen niet zo goed kan niet zijn schuld is, dat hij er niets aan kan doen, maar dat zijn spiertjes het niet zo goed doen. Datzelfde kun je ook vertellen aan broertjes/zusjes, vriendjes en vriendinnetjes. Gebruik hiervoor evt. het flipboekje “Ik ben Justus en heb ook Duchenne“. De uitleg hoeft niet allemaal heel ingewikkeld. Men zegt vaak: ‘Kinderen vragen niet meer dan ze aankunnen’ en in de praktijk blijkt dat te kloppen. Je hoeft niet in een keer het hele verhaal te vertellen. Gewoon uitleggen waarom iets niet lukt of waarom jullie met hem naar het ziekenhuis of de fysio gaan.

Sport en spel

Voor sommige jongetjes, die heel erg van sport houden, is het frustrerend dat ze niet met alles op volle kracht mee kunnen doen.Een keertje scheidsrechter zijn is leuk, maar zeker niet altijd.
Andere Duchenne jongetjes zijn wat pragmatischer en zeggen ‘ik vond rennen toch al niet zo leuk’. Er zijn veel mogelijkheden om toch mee te doen met gym door de spelregels een beetje aan te passen;, een basket iets lager te hangen bijvoorbeeld of, bij tikkertje een ‘verlengde arm geven’ zoals een stuk buisisolatie. Een lichtere bal of ballon is ook fijn.
Soms is een sportrolstoeltje -ook als uw kind verder niet in een rolstoel zit-, heel fijn tijdens wilde spelletjes. De angst om omver gelopen te worden, maakt vaak dat de jongens niet midden op het veld durven te lopen. Een sportrolstoeltje biedt dan veiligheid en de mogelijkheid om snel van de ene kant van het veld naar het andere te komen. Zwemmen is verder voor iedereen geschikt en blijft leuk.

Medische zorg

Het is noodzakelijk om minimaal iedere 6 maanden alle lichaamsfuncties te laten beoordelen door een ervaren team. Voor de controle van de hartfunctie is het belangrijk om na de diagnose of uiterlijk op 6 jarige leeftijd een ECG en een echocardiografie te laten maken. Daarna moet jaarlijks een controle van het hart worden gedaan. Het is belangrijk om vooruit te denken om een gezonde voedingstoestand te behouden en daarmee zowel ondervoeding als overgewicht te voorkomen. Diëtetiek is een essentieel onderdeel vanaf het moment van diagnose en gedurende het hele verdere leven.

Corticosteroïden

Corticosteroïden zorgen er voor dat kinderen met Duchenne langer kunnen blijven lopen, hun armen beter kunnen blijven gebruiken en veel minder vaak een vergroeiing van de de wervelkolom ontwikkelen (scoliose). Maar wanneer beginnen we met corticosteroïden? Het is belangrijk dit bijtijds met de behandelend arts te bespreken. Er zijn verschillende corticosteroïden en verschillende schema’s (dagelijks en afwisselend). Voor je begint moeten de kinderen hun reguliere vaccinaties hebben gehad en bovendien wordt vaccinatie tegen waterpokken aangeraden als hij dat nog niet gehad heeft (titer bepalen). Het is verstandig met een diëtist te overleggen om gewichtstoename te voorkomen, maar ook over inname van voldoende Calcium en Vitamine D.

Spoedgevallen

Er zijn een aantal zaken die belangrijk zijn om te weten:

• Kinderen met Duchenne hebben een verhoogd risico op complicaties bij bepaalde type narcose.
• Bij fracturen bij voorkeur kiezen voor een oplossing waarbij het kind kan blijven bewegen (indien mogelijk liever ‘plaatje’ dan gips zetten).
• Zorg dat het emergency kaartje altijd bij de hand is. Dit is hier te downloaden.
• Wanneer je een bot hebt gebroken of een val hebt gehad die mogelijk een breuk heeft veroorzaakt, vertel dan aan de arts dat je verhoogd risico loopt op het vetembolie syndroom of VES/FES. In het beenmerg zit vet. Wanneer een bot breekt, komen vetdeeltjes vrij en kunnen deze in de bloedbaan terechtkomen. Als het vet dan in hersenen, longen of hart terecht komt, kan het VES/FES veroorzaken, wat levensbedreigend kan zijn. Als je een fractuur hebt, of iets hebt meegemaakt wat een fractuur zou kunnen veroorzaken, moet je alert zijn op tekenen van VES/FES. De tekenen kunnen zijn: Moeite met ademhalen, pijn in de borst of je hoofd en een verandering in het gedrag, zoals verwardheid, duizeligheid of niet jezelf zijn. Als een van deze symptomen optreedt, ga dan ONMIDDELLIJK naar de eerste hulpafdeling. Dit is een spoedgeval. Neem het noodkaartje van Duchenne mee. Bij acute bijnierinsufficiëntie is intraveneuze of intramusculaire hydrocortison aangewezen: lees meer informatie over stressdosering corticosteroïden bij endocrien op de pagina over spoedzorg bij Duchenne van het Duchenne expertise centrum en de toelichting op deze alertkaart bij Duchenne.

Helpers

Kinderen ontwikkelen zich met en zonder hun ouders. Zelfstandig zaken ondernemen kan voor kinderen met Duchenne echter lastiger zijn. Soms is het fijn dat ouders helpen, maar soms ook niet. ‘Helpers’ kunnen dan ondersteunen met zelfstandig naar school, de bioscoop of naar vriendjes gaan en kunnen ook thuis zorgen dat jongeren minder afhankelijk van hun ouders zijn. Hulp hoeft dus niet altijd medisch te zijn, een oppas is ook een helper. Hierom noemen we deze mensen overkoepelend ‘helpers’ (breder dan bijvoorbeeld ‘zorgverleners’). Als je jong bent krijg je hulp in de vorm van een oppas of bij het naar school fietsen, als je ouder bent met persoonlijke verzorging, op kamers wonen of met medische handelingen. Hoewel een helper over de vloer vaak even wennen is (voor zowel jongeren met Duchenne als hun ouders), kunnen helpers ervoor zorgen dat jongeren zich in huis en daarbuiten meer onafhankelijk van hun ouders kunnen voortbewegen.

Waar moet je aan denken bij het vinden van helpers? En waarmee wil je eigenlijk hulp (en waarmee ook vooral niet)? Om deze vragen te beantwoorden ontwikkelde VormMorgen een wervingskit voor het werven van helpers. Met werven bedoelen we: het zoeken, vinden en kiezen van helpers. De wervingskit is zelfstandig door jongeren met Duchenne te gebruiken maar ouders kunnen hem ook samen met hun kind invullen. Je kunt de kit hier vinden.

Van lopen naar niet meer lopen

Vaak bestaat er het idee ‘Zolang hij nog loopt is het leven veel beter dan wanneer dat niet meer gaat’. Soms wordt voor de loopfase de benaming ‘gouden jaren’ gebruikt. Iedere overgang naar een nieuwe fase brengt onzekerheden met zich mee en voor niemand gaat die overgang op dezelfde manier. Als het lopen moeilijker wordt, het traplopen niet meer gaat en de kinderen steeds vaker en soms pijnlijker gaan vallen breekt er voor veel families een periode aan waarin de kaarten opnieuw geschud moeten worden. Sommige kinderen zijn enorm opgelucht als ze niet meer ‘hoeven’ te lopen omdat daarmee ook het risico op vallen weggenomen wordt. Andere jongens hebben het gevoel dat ze ‘afscheid van hun benen’ moeten nemen en zijn daardoor boos, gefrustreerd of verdrietig. Het lijk vaak alsof dit moment voor ouders emotioneel moeilijker is dan voor de kinderen. Uiteindelijk komen er steeds weer nieuwe ‘gouden jaren’ alleen vraagt iedere nieuwe fase weer nieuwe aanpassingen.

Bekijk hier de Duchenne Care video’s die gemaakt zijn n.a.v. de herziene zorgrichtlijnen voor Duchenne  in 2018. Deze video’s over diverse onderwerpen zijn van toepassing op de vroege niet-ambulante (loop) fase bij Duchenne kinderen.

Verlies van ambulantie – Vroege fase wordt beschouwd als de fase waarin je niet meer kunt lopen, maar nog wel je armen kunt gebruiken. Je hebt nog geen beademingsappatuur nodig of misschien alleen ’s nachts.

Lange beenbeugels en statafels

Als het lopen/staan moeilijker wordt of jouw kind wil blijven lopen dan is het te overwegen om met lange beenbeugels te gaan werken. Met goed op maat gemaakte langebeenbeugels en een gemotiveerd kind kan de mogelijkheid om te blijven staan met 3-5 jaar worden verlengd. Sommige kinderen hebben er helemaal geen zin in en sommige artsen hebben geen of onvoldoende ervaring en zullen het om die reden niet als optie aanbieden.
Het succes van lange beenbeugels hangt verder af van hoe goed ze gemaakt zijn en van de motivatie van het kind. De voordelen van lange beenbeugels zijn niet alleen het kunnen blijven lopen en staan bij plassen en transfers, maar ook dat hiermee minder kans is op vergroeiing van de wervelkolom (scoliose) en het ontstaan van spitsvoeten.
Bedenk wel dat als iemand eenmaal een tijdje niet meer heeft kunnen lopen, dat het sowieso al te laat is om nog met beenbeugels te beginnen. Met andere woorden: wat je ook beslist, wacht niet te lang.
Een alternatief voor lange beenbeugels is een statafel. Een statafel heeft voor een deel dezelfde medische voordelen, maar helpt uiteraard niet bij lopen, transfers en staande plassen. Voor meer informatie over lange beenbeugels en ziekenhuizen met ervaring neem contact op met info@duchenne.nl.

Rolstoel

Als kinderen langere tijd in een rolstoel doorbrengen is het nog belangrijker om zeker te weten dat ze optimaal zitten. Symmetrie is ontzettend belangrijk om vergroeiingen te voorkomen. Zorg daarom nauwlettend dat je kind niet scheef zit omdat er onvoldoende steun is of bijvoorbeeld naar één kant hangt omdat de rolstoel te breed is. Als uw kind ook in de auto in een rolstoel blijft zitten, is het belangrijk dat er een goede hoofdsteun op zit. We zeggen het nog maar een keer: doe altijd de heupgordel om in een rolstoel bij het betreden van ongelijk terrein of tijdens het spelen.

Ook is het belangrijk om ervoor te zorgen dat hij niet met ‘uitgeklapte’ knieën zit, m.a.w. dat bovenbenen tegen elkaar aan zitten in de rolstoel. Zorg ook dat de voeten goed plat op de voetsteun staat. Alles om vergroeiingen en daarmee gepaard gaande pijnlijke operaties te vermijden.

School

De overgang van basisschool naar middelbare school komt in zicht. Ook dit is weer een moment waarop ouders veel vragen hebben. Waar kan mijn kind het beste naartoe? Waar gaan zijn vriendjes naartoe? Wat is het beste onderwijs voor hem? Waar wordt hij het meeste gestimuleerd om qua leren alles eruit te halen wat hij kan. Voor jongens met Duchenne is het nog belangrijker dan voor andere kinderen om ‘eruit te halen wat erin zit’. Uiteindelijk zullen ze als volwassenen geen zware lichamelijke beroepen uit kunnen oefenen en dus moeten ze het van hun ‘hoofd’ hebben. Hetzelfde geldt voor het trainen van sociale vaardigheden en het vragen om hulp.
Wederom geldt: als een kind gewoon een gemiddeld IQ (of hoger) heeft is regulier onderwijs de beste plek om zich voor te bereiden op een volwassen leven in de maatschappij. Net als ieder ander kind. Uiteraard is toegankelijkheid van het schoolgebouw belangrijk en ook een positieve houding van het team is belangrijk voor een goede tijd op school. Voor kinderen met gedrags- of leerproblemen is soms een ander type onderwijs beter.

Medisch

Belangrijk is om op dit moment niet te stoppen met corticosteroïden. Als corticosteroïden niet meer helpen om te blijven lopen, helpen ze nog wel voor de armfunctie, de ademhaling en de longfunctie. Goed op voeding letten is eveneens belangrijk. Als iemand nauwelijks meer beweegt is de kans op gewichtstoename, met of zonder corticosteroïden, nog groter. Ook is de kans op botontkalking groter als je niet meer beweegt. Let dus ook op voldoende Calcium en vitamine D in voeding of als supplement.

Controle hartfunctie

Hart- en ademhaling moeten regelmatig gecontroleerd worden. Het is goed om stille problemen op te pikken zodat ze snel kunnen worden behandeld. Het hart moet vanaf de diagnose jaarlijks gecontroleerd worden. Het hart kan namelijk al zijn beschadigd voordat de symptomen verschijnen. Dit kan betekenen dat jouw zoon moet beginnen met hartmedicatie, zelfs voordat hij symptomen van hartfalen heeft. Uiterlijk op 10 jarige leeftijd moet met het gebruik van angiotensine remmers (zoals Perindopril) worden begonnen en in een aantal gevallen al eerder.
Tip: bewaar altijd een kopie van de laatste harttesten om eventueel aan andere artsen te laten zien. Deze kun je bewaren in je eigen data locker op het Duchenne Dataplatform.

Controle longfunctie

Als een jongen met DMD nog steeds kan lopen, is minimaal een keer per jaar onderzoek naar de longfunctie (zoals meting van de geforceerde vitale capaciteit, FVC) nodig om om te bepalen wat de maximale ademhalingsfunctie is. Bovendien is het belangrijk dat het kind vertrouwd raakt met de apparatuur en het medisch team. Na het verlies van zelfstandig lopen zal longonderzoek regelmatig plaatsvinden waarbij de nadruk ligt op de meting van FVC en de peak flow tijdens hoesten. Andere metingen kunnen ook nuttig zijn en moet na verloop van tijd worden ingevoerd. Zoals studies van de zuurstof en CO2 niveaus tijdens slapen. Onderzoeksfrequentie hangt af van het stadium van de aandoening, maar een FVC meting zou ten minste elke 6 maanden moeten worden gedaan.

Volwassen mannen met Duchenne

Volwassen mannen met Duchenne krijgen te maken met andere vragen zoals over -al dan niet zelfstandig- wonen, werk, studie, liefdesleven en organisatie en financiering van zorg.

Qua medische zorg zijn voeding, beademing en controle/behandeling van hartklachten vaak het belangrijkste.

Voeding

Het managen van gewicht kan moeilijk zijn. Mannen met Duchenne kunnen worstelen met ondergewicht of overgewicht, of soms beide op verschillende tijdstippen.  Verhoogde zwakte in de longspieren kan de behoefte aan energie (calorieën) verhogen, wat kan leiden tot ondergewicht. Wanneer de ademhalingsondersteuning wordt gestart, vermindert dit de energiebehoefte en kan dit leiden tot het verkrijgen van gewicht. Het balanceren van voeding en ademhalingsondersteuning kan soms lastig zijn. Als het gewicht te laag is, is soms een voedingssonde vereist. Kauw- en slikproblemen komen vaak voor. Maagdarm problemen kunnen prominenter worden, zoals obstipatie, vertraagde spijsvertering, een gevoel van volheid. Deze problemen kunnen ook de eetlust verminderen. Zowel het gebruik van corticosteroïden therapie als Duchenne (cq nauwelijks bewegen) kunnen de gezondheid van de botten beïnvloeden. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het dieet geschikte voedingsstoffen (calcium en vitamine D) bevat om de botgezondheid te ondersteunen. Perioden van stress op uw lichaam (bijv. een operatie of ziekte) kunnen van invloed zijn op uw voedingsstatus en gewicht.

Het is verstandig je gewicht goed in de gaten te houden en idealiter om de 3-6 maanden te meten. Gewicht kan snel veranderen, dus let ook op andere tekenen dat uw gewicht aan het veranderen is. Is je kleding bijvoorbeeld losser of strakker? Als je hulp nodig heeft om uw gewicht te beheersen, kan een diëtist(e) helpen met voedingsstrategieën om je te helpen gewicht te winnen of te verliezen. Een logopedist kan helpen door ervoor te zorgen dat voedsel en vloeistoffen de juiste textuur hebben om te helpen met kauwen en slikken. Let op: vloeistoffen niet verdikken. Een ergotherapeut kan helpen met verschillende soorten hulpmiddelen om zelfstandig eten gemakkelijker en minder vermoeiend te maken. Een verwijzing naar een maagdarm arts kan nodig zijn om u te helpen bij het behandelen van maagproblemen als je die ondervindt. Praat met je neuromusculaire arts of plaatselijke arts als je deze problemen opmerkt en werk er samen met je artsen aan dat obstipatie voorkomen wordt. Het neuromusculaire team of je plaatselijke arts moet je vitamine D-spiegels controleren om te bepalen of je een vitamine D-supplement nodig heeft.

Voldoende drinken is belangrijk (ook tijdens en na de maaltijden) niet alleen om te voorkomen dat etenstresten in de mondholte of keel achterblijven, maar ook voor de stoelgang. Daarnaast is voldoende drinken belangrijk voor de nieren. Mannen met Duchenne hebben vaker last van nierstenen.

Botgezondheid

Vit D en voldoende Calcium zijn belangrijk voor de botgezondheid. Inzakking van ruggewervels kan voorkomen bij Duchenne, daarom is het belangrijk dat bij rugklachten een laterale (zijdelingse) foto van de wervelkolom gemaakt wordt. Als er inderdaad een inzakking of fractuur van een of meerdere wervels wordt gezien is behandeling met bisfosfonaten (zoals Zometa) belangrijk. Wacht hier niet te lang mee. Des te sneller je met de behandeling begint des te korter duurt de pijnlijke periode.

Ademhaling

Ademhalingsondersteuning wordt in Nederland geregeld door een van de vier centra voor thuisbeademing (Groningen, Utrecht, Rotterdam en Maastricht). Gebruik geen middelen die de ademhalingsprikkel onderdrukken zoals bijvoorbeeld sommige hoestdranken of pijnstillers die codeïne bevatten.

Cardioloog

Voor volwassen mannen met Duchenne is het belangrijk om regelmatig (bij voorkeur iedere 6 maanden) een controle bij de cardioloog te hebben. Afhankelijk van de klachten kunnen verschillende medicijnen worden voorgeschreven en een aantal volwassen mannen met Duchenne heeft een pacemaker. Ook als je je tussendoor zorgen maakt is het goed een afspraak bij je cardioloog te maken.

Bekijk hier de Duchenne Care video’s die gemaakt zijn n.a.v. de herziene zorgrichtlijnen voor Duchenne  in 2018. Deze video’s over diverse onderwerpen zijn van toepassing op de late niet-ambulante (loop) fase bij Duchenne kinderen/mannen.

Verlies van ambulantie – late fase,  wordt beschouwd als de fase waarin je over het algemeen beademingsapparatuur nodig hebt en een zeer beperkte arm- en handfunctie hebt. Iedereen is anders, maar vaak zitten jonge volwassenen met DMD in deze fase.

Kenmerken, diagnose en behandeling Duchenne Spierdystrofie

Het is heel belangrijk om vroeg de diagnose voor Duchenne Spierdystrofie te kunnen stellen om de jongens de juiste goede zorg en behandeling te kunnen geven. Meer over het ziektebeeld, de kenmerken van Duchenne Spierdystrofie, het vaststellen van de diagnose, ziekteverloop en de behandeling, kun je lezen in de brochure “Diagnose en behandeling van Duchenne Spierdystrofie, een richtlijn voor families“.
(Para)medici verwijzen we naar de engelstalige brochure “Diagnosis and management of Duchenne Muscular Dystrophy” waarin meer te lezen is over Duchenne Spierdystrofie, wat de kenmerken zijn, hoe de diagnose vast te stellen is, en op welke zaken gelet dient te worden bij de behandeling.

Emergency kaartje en Imperatives voor Duchenne, checklist Duchenne Zorg.

Print hier het emergency kaartje voor Duchenne.

De belangrijkste vereisten voor Duchenne Zorg staan beschreven in dit artikel en kun je hier printen: Hoofdzaken voor Duchenne. Belangrijkste vereisten voor Duchenne Zorg, checklist voor zorgverleners.

Op vakantie?

Informatie over de ziekte en behandeling bij Duchenne Muscular Dystrophy (DMD) kun je in verschillende talen vinden op: www.treat-nmd.eu. Handig om in print of digitaal mee te nemen. Ook zonder afbeeldingen te downloaden.