FDA Keurt Elevidys® gentherapie goed voor DMD patiënten vanaf 4 jaar

Prof. Annemieke Aartsma-Rus, LUMC, heeft een verslag gemaakt voor onze Duchenne families over Elevidys®gentherapie die onlangs door de FDA is goedgekeurd voor DMD patiënten vanaf 4 jaar. Dit verslag is gebaseerd op de laatste informatie van het 30e PPMD congres in Orlando. 

Update micro-dystrofine AAV-gen therapie (delandystrogene moxeparvovec, Elevidys®)

Op 20 juni verleende de Food and Drug Administration (FDA, VS) volledige markttoelating voor de AAV-micro-dystrofine gentherapie van Sarepta (delandystrogene moxeparvovec, trade name Elevidys®) voor ambulante Duchenne patiënten van 4 en ouder. Verder verleende ze versnelde markttoelating voor Elevidys® voor niet-ambulante patiënten. Voor deze groep moeten nog extra klinische studies gedaan worden om aan te tonen dat Elevidys® behandeling in deze groep het ziektebeloop vertraagd.
Hieronder worden een aantal vragen die je hier mogelijk over hebt, beantwoord.

Wat betekent dit voor patiënten in Nederland?
Op dit moment is Elevidys® niet goedgekeurd in Europa en dus niet beschikbaar in Nederland. Buiten de VS wordt de klinische ontwikkeling van Elevidys® geleid door Roche. Zij hebben op 24 juni een aanvraag voor goedkeuring van Elevidys® ingediend bij de European Medicines Agency (EMA). De evaluatie zal zeker een half jaar duren. Daarna moet het middel per land op de markt gebracht worden, mits EMA het goedkeurt. Op korte termijn zal Elevidys® dus zeker niet in Nederland op de markt komen en of het überhaupt op de markt komt hangt af van de evaluatie van EMA.

Hoe werkt Elevidys®?
Duchenne patiënten missen het dystrofine eiwit. In spieren zorgt dit eiwit voor stabiliteit van spiervezels tijdens samentrekking van spieren. Zonder dystrofine lopen skelet en hartspieren continue schade op, wat uiteindelijk leidt tot verlies van spierweefsel en spierfunctie. Gentherapie beoogt de gencode van missende eiwitten toe te dienen aan (in het geval van Duchenne) spieren en het hart. Dit kan door middel van viral vectoren, virussen waaruit de ziekte veroorzakende genen zijn verwijderd. Voor spieren, kan alleen het adeno-geassocieerde virus (AAV) gencodes goed toedienen aan spiercellen. Dit is een klein virus, wat betekent dat het maar beperkt capaciteit heeft voor gencodes. De gen code van dystrofine is te groot voor AAV. Daarom wordt de gencode voor een micro-dystrofine toegediend. Micro-dystrofine is een kleinere versie van dystrofine dat de belangrijkste domeinen van normaal dystrofine heeft die zorgen voor de verbinding van het skelet van spiervezels en het laagje bindweefsel rondom spiervezels. Het verbindende stuk tussen deze domeinen is echter een stuk kleiner. (Vandaar ‘micro’ dystrofine). Micro-dystrofines zijn daarom slechts deels functioneel en zullen de spierschade en het proces van spierafbraak enigszins vertragen. Hoe functioneel de micro-dystrofines zijn in mensen is nog niet duidelijk. We weten dat korter dystrofines zoals die in Becker patiënten gemaakt worden deels functioneel zijn, waardoor Becker patiënten later symptomen krijgen en een trager ziektebeloop hebben. De micro-dystrofines zijn aanzienlijk kleiner en vooralsnog is er alleen functionele data uit diermodellen dat micro-dystrofine het ziektebeloop kan vertragen.

Op basis waarvan is Elevidys® goedgekeurd?
Elevidys® was oorspronkelijk goedgekeurd door de FDA op basis van spierbiopten waar werd aangetoond dat na AAV-behandeling, spieren micro-dystrofines tot expressie brachten. Dit was versnelde markttoelating en een klinische studie om te bevestigen dat behandeling daadwerkelijk tot een vertraagd ziektebeloop zou leiden moest worden afgerond. Dit is inmiddels gebeurd en een jaar na behandeling was de primaire uitkomst (North Star Ambulatory Assessment) niet significant verschillend tussen patiënten die de gentherapie of placebo kregen. Er waren wel significante verschillen in sommige secondaire uitkomstmaten, bv de stride velocity 95th percentile (de snelheid van de 5% snelste passen die patiënten namen gemeten met een activity monitor op de enkel).
Tevens waren er data die lieten zien dat in niet ambulante patiënten micro-dystrofine werd gemaakt in spieren na behandeling.
De FDA-commissie verantwoordelijk voor het analyseren van de resultaten concludeerde op basis van deze resultaten dat er niet voldoende data was om micro-dystrofine volledig goed te keuren. Echter, iemand hogerop in de FDA (Peter Marks) herriep dit oordeel en gaf Elevidys® volledige goedkeuring voor ambulante patiënten 4 jaar en ouder, en versnelde toename voor niet ambulante patiënten.

Wat zijn de bijwerkingen en risico’s?
Behandeling met Elevidys® kan onder andere leiden tot ernstige misselijkheid, tijdelijke leverschade en ontsteking van het hart (myocarditis). In een beperkt aantal patiënten kan het ook tot een auto-immuun reactie tegen micro-dystrofine leiden (zie onder).

Kan iedereen Elevidys® gebruiken?
Nee, Elevidys® kan niet gebruikt worden door patiënten die:

• Antilichamen hebben tegen de AAV die wordt gebruikt in Elevidys®. Dit geeft aan dat patiënten eerder in aanraking zijn geweest met een AAV-virus. Wanneer Elevidys® bij deze patiënten zou worden toegediend is de vrees dat er een hevige reactie van het immuunsysteem zal komen, wat gevaarlijk kan zijn vanwege de enorme hoeveelheid virusdeeltjes die er bij gentherapie gebruikt worden.
• Patiënten met een deletie aan het begin van het gen (waarbij exon 8 en/of 9 betrokken zijn). Deze patiënten kunnen een auto-immuun reactie tegen micro-dystrofine krijgen, waardoor er een ontsteking van de spieren en het hart ontstaat, wat uiteindelijk leidt tot spierafbraak en wat ook tot levensgevaarlijke bijwerkingen kan leiden.
• Patiënten die minder dan 4 jaar oud zijn
• Oudere patiënten die fragiel zijn en waarbij het risico op hartproblemen na Elevidys® behandeling te groot zijn

Hoe duur is Elevidys®?
Elevidys® kost 3.2 miljoen dollar per behandeling in de VS.

Zijn er klinische studies met Elevidys® of andere micro-dystrofine gentherapieën gaande in Nederland?
Elevidys® wordt niet getest in Nederland. Andere micro-dystrofine therapieën worden onderzocht door Pfizer, Regenxbio, Solid en Genethon.
Ook deze worden niet getest in klinische studies in Nederland.

Bekijk hier de videopresentatie van prof. Annemieke Aartsma-Rus tijdens ons Duchenne Congres op 3 juni jl. waarbij zij o.a. in gaat op gentherapie bij Duchenne.
Mochten er n.a.v. dit verslag nog vragen zijn, dan kun je ze hier stellen.