Het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP) heeft een positief advies uitgebracht ten gunste van de goedkeuring van AGAMREE® (vamorolone) voor de behandeling van Duchenne (DMD) patiënten van 4 jaar en ouder.

Het positieve advies van het CHMP, onderdeel van de European Medicines Agency (EMA), betekent erkenning van de klinische betekenis van AGAMREE® bij het aanpakken van deze ziekte. Het zou dan vooral gaan om de veiligheid (minder bijwerkingen) van het product vergeleken met de standaardbehandeling met corticosteroiden (prednison of deflazacort) voor DMD. Deze aanbeveling markeert een cruciale stap in de richting van de mogelijke goedkeuring van AGAMREE®, maar ook van een nieuw patiëntgericht model voor de ontwikkeling van geneesmiddelen voor zeldzame ziekten.

Belangrijk om te weten

Vamorolone is nog niet door de Europese Commissie (EC) goedgekeurd en als het goed wordt gekeurd door de EC (waarschijnlijk in december 2023) betekent dat nog niet dat het ook in Nederland verkrijgbaar zal zijn, dat hangt af van de toestemming om het in Nederland te vergoeden.

Begin volgend jaar zal er een Nederlandse webinar georganiseerd worden waarin ruimte is voor vragen.

Patiëntenorganisaties speelden een belangrijke rol in de ontwikkeling

DMD-patiëntenorganisaties speelden een centrale rol bij de co-creatie van AGAMREE® (vamorolone) in alle ontwikkelingsfasen. De bijdragen van 17 patiëntenorganisaties als financiers van de vroege fase, World Duchenne Organisatie als partner in het door de EU gesponsorde VISION-DMD-project waardoor de trials plaats konden vinden en natuurlijk ook de deelnemers aan de trials, ook in Nederland, zijn van groot belang geweest. Elizabeth Vroom en Ed Snitselaar hebben vanuit WDO een wezenlijke bijdrage geleverd. Duchenne Parent Project Nederland heeft in het verleden bovendien financieel geholpen met het opzetten van Myocontract, de voorloper van Santhera, de firma die nu het product op de markt brengt.

Deze gezamenlijke aanpak tussen patiëntenorganisaties, de wetenschappelijke gemeenschap, de industrie en publieke financiering benadrukt de kracht van patiënte betrokkenheid bij het stimuleren van betekenisvolle en succesvolle vooruitgang in de gezondheidszorg en de ontwikkeling van geneesmiddelen. Het resultaat is niet alleen een DMD-behandeling, maar ook een weerspiegeling van de kracht van collectieve inspanning en toewijding van alle betrokken partijen. Dit maakt de weg vrij voor nieuwe patiëntgerichte modellen in het onderzoek naar zeldzame ziekten.

Het positieve advies van het CHMP maakt de weg vrij voor een mogelijk besluit van de EC over een vergunning voor het in de handel brengen eind 2023. Dit besluit houdt de belofte in dat AGAMREE® het eerste geneesmiddel wordt dat volledig is goedgekeurd in Europa voor de behandeling van patiënten met DMD.

Over Vamorolone (uit gepubliceerde artikelen)

Vamorolone (voorheen VBP15) is een ontstekingsremmend geneesmiddel dat de werkzaamheid van corticosteroïden (prednison, deflazacort enz.) probeert te behouden, maar niet de bijwerkingen (zoals bijvoorbeeld verminderde groei, gewichtstoename, gedragsveranderingen, verhoogd risico op fracturen en vertraagde puberteit).

• Een aantal open-label (dit betekent dat elke patiënt en onderzoeker weet of de patiënt het actieve middel krijgt of niet) klinische onderzoeken bij jongens met DMD lieten een positief voordeel-risico profiel van vamorolone zien. De jongens, die aan het begin van de studie tussen 4 en 7 jaar oud waren, kregen 2 of 6 mg/kg/dag gedurende een totale behandelperiode van maximaal 30 maanden (zie deze wetenschappelijke artikelen van Hoffman, Smith, Mah en collega’s. Zie ook VISION-DMD). De resultaten toonden aan dat vamorolone geassocieerd was met het behoud van spierkracht en -functie tijdens de behandelperiode, wat vergelijkbaar is met de standaardbehandeling met corticosteroïden. Vergeleken met de groeivertraging veroorzaakt door corticosteroïden toonde de resultaten verder aan dat vamorolone de snelheid van groei van de patiënten verbeterde. Deze studies wezen er dus op dat vamorolone een aantrekkelijke kandidaat zou kunnen zijn voor de behandeling van DMD.

• Hierna werd een dubbelblinde (dit betekent dat zowel de patiënt als de onderzoeker niet weet tot welke behandelingsgroep de patiënt behoort) gerandomiseerde klinische studie uitgevoerd. In deze studie werd behandeling met vamorolone van 2 of 6 mg/kg/dag vergeleken met placebo of met prednison gedurende 24 weken (zie het wetenschappelijke artikel van Guglieri en collega’s). Het onderzoek vond plaats in 11 landen, waaronder Nederland. Vamorolone bleek effectief en veilig te zijn bij jongens met DMD gedurende de behandperiode. De studie heeft zijn primaire eindpunt bereikt: een positief verschil in ‘time to stand’ voor 6 mg/kg/dag vamorolone vergeleken met placebo. Vamorolone (beide doses) vertoonde een significante en betekenisvolle verbetering in functionele uitkomsten vergeleken met placebo. Verder had vamorolone geen invloed op de botombouw of lengte van de patiënten vergeleken met placebo, terwijl prednison vergeleken met placebo resulteerde in verhoogde botombouw (meer afbraak dan opbouw) en verminderde groei.

• Het effect van vamorolone is vervolgens beoordeeld gedurende een behandelperiode van 48 weken (zie deze poster van Hasham en collega’s. Zie ook VISION-DMD). De resultaten kwamen overeen met die van de eerdere studies.

De onderzoekers concludeerden onder andere:

• • • • • De werkzaamheid van behandeling met 6 mg/kg/dag vamorolone, vastgesteld na 24 weken, bleef aanwezig gedurende 48 weken voor alle uitkomstmaten (‘time to stand’, 6 minuten loopafstand, tijd om 10 m te lopen/rennen, ‘North Star Ambulatory Assessment score’ en tijd om 4 stappen te klimmen).
        • De behandeling met vamorolone werd over het algemeen goed verdragen (beide doses) gedurende de behandelperiode.
        • Vamorolone (beide doses) veroorzaakte geen groeiachterstand.

De meest gemelde bijwerkingen uit de onderzoeken ten opzichte van placebo waren cushingoïde (o.a. vollemaansgezicht) kenmerken, overgeven en vitamine D-tekort. Bijwerkingen waren over het algemeen mild tot matig.

Belangrijk om te weten

Er is nog niets bekend over lange termijn effecten zowel qua functie als qua bijwerkingen.