Update over Elevidys® (delandistrogene moxeparvovec)

Roche heeft besloten om tijdelijk alle nieuwe leveringen van Elevidys® te pauzeren in landen die de FDA volgen of gebruikmaken van Named Patient Supply. De FDA (Food, Drug and Administration) is de Amerikaanse instantie die toezicht houdt op voedsel en medicijnen. Dit volgt op een verzoek van de FDA aan Sarepta om de distributie in de VS vrijwillig te stoppen.

• De pauze geldt voor ambulante patiënten; de levering aan niet-ambulante patiënten was al eerder stopgezet.
• In landen waar Elevidys lokaal is goedgekeurd (zoals Brazilië en Japan), gaat de levering wél door.
• Roche onderzoekt de aanleiding van het FDA-verzoek en stemt af met gezondheidsautoriteiten wereldwijd.

Klik hier om de communitybrief van Roche (incl. Q&A) te lezen.

En bekijk hier het persbericht van Sarepta.

Webinar samenvatting: Givinostat (Duvyzat ®) voor Duchenne

Op 16 juni 2025 organiseerde het Duchenne Parent Project een webinar over het nieuwe medicijn Givinostat, dat onder de merknaam Duvyzat® inmiddels voorwaardelijk is goedgekeurd door de Europese Commissie, na een advies van de medicijnwaakhond EMA. Tijdens dit webinar werd door drie experts – prof. dr. Annemieke Aartsma-Rus (LUMC), dr. Saskia Houwen (Radboudumc) en dr. Anneliene Jonker (Duchenne Parent Project) – toegelicht hoe het middel werkt, wat het doet, en wat dit betekent voor mensen met Duchenne spierdystrofie. 

Wat is Givinostat / Duvyzat ®? 

Givinostat is een zogenoemde HDAC-remmer (histondeacetylaseremmer), een type medicijn dat niet de onderliggende oorzaak van Duchenne aanpakt – het ontbreken van het dystrofine-eiwit – maar wel de schadeprocessen die daar het gevolg van zijn. Het middel is erop gericht om de spierkwaliteit te verbeteren en te behouden. Dit doet het door het ontstekingsproces in de spier te remmen, de aanmaak van vet- en littekenweefsel te beperken en het natuurlijke spierherstel beter te laten verlopen. 

Hoewel Givinostat dus geen genezing biedt, laat klinisch onderzoek zien dat het de achteruitgang van spierfunctie bij Duchenne vertraagt.  

Hoe werkt het middel precies? 

In de uitleg van prof. Aartsma-Rus werd duidelijk gemaakt dat Givinostat inwerkt op de zogenaamde HDAC-enzymen, die bij Duchenne-patiënten overactief zijn. Door die extra activiteit komen er een aantal eiwitten in de turbostand, waardoor ontstekingsreacties blijven doorgaan, er onnodig veel littekenweefsel ontstaat en het spierherstel niet goed kan verlopen. Door deze HDAC-overactiviteit te remmen, komt het spierherstel weer beter op gang. In preklinische studies bij muizen bleek dat het middel daadwerkelijk leidt tot minder ontsteking, minder fibrose en een betere spierfunctie op de lange termijn. Die bevindingen vormden de basis voor de stap naar klinisch onderzoek bij mensen. 

Prof. Aartsma-Rus heeft in het Engels uitgelegd hoe Givinostat werkt – deze uitleg is nu geïllustreerd door een professionele tekenaar (gesponsord door Italfarmaco) designer. Klik hier om de illustratie (pdf) te bekijken. 

Resultaten van klinisch onderzoek 

Dr. Saskia Houwen presenteerde de resultaten van de fase 3-studie (EPIDYS), die werd uitgevoerd bij 179 jongens van zes jaar en ouder die nog konden lopen. Gedurende 72 weken werden deze jongens verdeeld in twee groepen: één groep kreeg Givinostat, de andere een placebo. Het onderzoek werd geblindeerd uitgevoerd, wat betekent dat zowel de deelnemers als de onderzoekers niet wisten wie welk middel kreeg. 

De belangrijkste uitkomstmaat van de studie was de tijd die nodig is om vier traptreden op te lopen, een functionele test die meet hoe het met de spierkracht en -coördinatie gesteld is. Uit de resultaten bleek dat de jongens die Givinostat kregen, langzamer achteruit gingen dan de controlegroep. Het verschil begon zichtbaar te worden na ongeveer negen maanden, en na 18 maanden was er een significant meetbaar verschil. Daarnaast lieten ook andere metingen zoals de spierkracht, MRI-beelden van spiervervetting en looptesten een positief verschil zien na 72 weken. 

Wat betreft veiligheid waren de meeste bijwerkingen mild tot matig van aard, zoals buikpijn, misselijkheid, een daling van bloedplaatjes en een stijging van de bloedvetten (triglyceriden). Deze effecten zijn goed te monitoren via reguliere controles. 

Voorwaardelijke goedkeuring en beschikbaarheid in Nederland 

In het voorjaar van 2024 heeft de EMA een voorwaardelijke goedkeuring afgegeven voor het gebruik van Givinostat bij ambulante jongens met Duchenne van zes jaar en ouder. Die goedkeuring geldt voor heel Europa, maar elk land moet zelf bepalen of het middel wordt opgenomen in het nationale vergoedingssysteem. 

In Nederland wordt momenteel gewerkt aan een zogenoemd early access programma. Dit houdt in dat het middel vanaf het najaar van 2025 via het LUMC en Radboudumc tijdelijk beschikbaar wordt gesteld aan de doelgroep, nog voordat de beoordeling van de kosteneffectiviteit voor opname in het basispakket is afgerond. De fabrikant, Italfarmaco, stelt het medicijn in deze periode kosteloos ter beschikking, tot de beoordeling door het Zorginstituut Nederland. Ondertussen loopt het traject bij het Zorginstituut Nederland waarin wordt onderzocht of het middel op termijn structureel vergoed kan worden door zorgverzekeraars. 

Wie komt in aanmerking? 

Op dit moment is Givinostat uitsluitend beschikbaar voor jongens met Duchenne die ouder zijn dan zes jaar en die nog kunnen lopen. Voor het identificeren van kinderen die in aanmerking komen en het monitoren van de lange termijneffecten, is het belangrijk dat patiënten geregistreerd staan bij Duchenne Centrum Nederland (Dutch Dystrophinopathy Database).  Kinderen die nog niet onder behandeling zijn bij het LUMC of Radboudumc zullen een intake moeten krijgen in een van deze centra voor het kan worden voorgeschreven.  

Voor de veiligheid moet de eerste periode na het innemen van Givinostat extra bloedcontroles worden gedaan. Als de bloedplaatjes te laag of bloedvetten te hoog zijn, moet de dosering worden aangepast (of tijdelijk gestopt). Daarnaast is het belangrijk om ten minste twee keer per jaar gestandaardiseerde metingen uit te voeren om de effecten op lange termijn in een grotere groep goed vast te leggen. Dit helpt ons in het goedkeuringstraject. Tot slot is het belangrijk eventuele nieuwe, zeldzame bijwerkingen vast te leggen.  

Onderzoek naar bredere toepassingen 

Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar de werking van Givinostat bij andere patiëntengroepen, zoals jongere kinderen van twee tot zes jaar en jongens die inmiddels niet meer kunnen lopen. Deze onderzoeken kunnen uitwijzen of het zinvol is om Givinostat al vroeger te geven en na het verlies van loopfunctie door te geven.  

Er is nog geen goedkeuring voor gebruik bij meisjes of vrouwen met Duchenne, of bij mensen met Becker spierdystrofie. Door de grote variatie in deze ziektebeelden zijn klinische trials vaak niet succesvol in het aantonen van een verschil. Combinaties met andere behandelingen zoals exon-skipping of gentherapie zijn theoretisch mogelijk, maar momenteel niet toegestaan binnen klinische studies. 

Wat kun je als ouder doen? 

Als je zoon voldoet aan de criteria en je geïnteresseerd bent in deelname, is het advies om hem te registreren bij de registratie voor Duchenne en Becker patiënten van Duchenne Centrum Nederland. Dit registratieplatform wordt gebruikt om in kaart te brengen wie in aanmerking komt voor het voorschrijven van Givinostat. Zodra dit formeel van start gaat, zullen ouders en patiënten actief worden benaderd door de betrokken centra. 

Het is goed om te beseffen dat er voorlopig nog geen definitieve vergoeding is geregeld. De verwachting is dat die beslissing pas over enkele jaren valt. Het kan in theorie zo zijn dat er een negatief besluit komt. In afwachting tot dit besluit krijgen we van de fabrikant de mogelijkheid om alvast gebruik te maken van het middel, onder medische begeleiding. 

Tot slot 

Hoewel Givinostat geen genezing is, laat onderzoek zien dat vertraging van het ziekteverloop mogelijk is. Met de voorwaardelijke goedkeuring van de EMA en de vervroegde mogelijkheid om het te kunnen voorschrijven in Nederland komt deze behandeling nu ook binnen handbereik. Ouders die vragen hebben of twijfelen of hun kind in aanmerking komt, worden aangeraden contact op te nemen met hun behandelend arts, of met het Duchenne Centrum Nederland. 

Onderzoek naar Givinostat bij niet-lopende jongens met Duchenne spierdystrofie

Jongens en jongvolwassen mannen met Duchenne spierdystrofie (DMD) die niet meer zelfstandig kunnen lopen, kunnen deelnemen aan het internationale ULYSSES-onderzoek naar het experimentele geneesmiddel Givinostat. Dit is een fase 3-studie waarin wordt onderzocht of Givinostat veilig en effectief is.