FDA keurt eteplirsen goed voor Duchenne spierdystrofie

De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft op 19 september eteplirsen (merknaam Exondys 51) toegelaten tot de Amerikaanse markt via een versnelde toelatings procedure. Eteplirsen is een exon skip medicijn gericht tegen exon 51 van het Duchenne gen. Daarom hebben alleen Duchenne patiënten met een bepaalde soort genfout baat bij dit middel. Het betreft ongeveer 13% van alle patiënten met Duchenne spierdystrofie.

De aanvraag bij de FDA is gebaseerd op de onderzoeksresultaten van 12 patiënten die enkele jaren zijn behandeld met eteplirsen en 13 patiënten die een jaar zijn behandeld. De uitspraak van de FDA is voor velen verrassend aangezien ze in hun toelichting aangeven dat er op dit moment geen bewijs is dat eteplirsen een verbetering van de spierfunctie geeft. De toestemming is gebaseerd op een toename van de hoeveelheid dystrofine in de spierbiopten van sommige patiënten die behandeld zijn met eteplirsen. Volgens de FDA is het voldoende aannemelijk dat deze toename ook voorspellend is voor een klinisch voordeel bij patiënten met de geschikte genmutatie. De producent van eteplirsen, Sarepta Therapeuticals, heeft inmiddels bekend gemaakt dat de toename van dystrofine klein is, namelijk gemiddeld van 0,16% voor het begin van de behandeling naar 0,44% na 48 weken, en alleen gezien wordt bij sommige patiënten. In de beslissing van de FDA hebben de relatief milde bijwerkingen van eteplirsen, de ernst van de ziekte en het feit dat er nu geen behandeling is voor Duchenne spierdystrofie een rol gespeeld.

Het gaat dus om een versnelde markttoelating in Amerika op basis van de eerste testresultaten. De FDA heeft als voorwaarde gesteld dat er nog aanvullend onderzoek gedaan moet worden, waarin voldoende bewijs moet worden verzameld over de werkzaamheid. Sarepta heeft aangegeven dat ze hopen voor het eind van dit jaar ook een aanvraag voor goedkeuring in te kunnen dienen bij de European Medicines Agency (EMA). De beoordeling van de EMA zal zeker 6 maanden in beslag nemen. Mocht eteplirsen ook in Europa worden goedgekeurd, dan moet Sarepta per land de procedure aangaan om het middel op de markt te brengen en vergoed te krijgen. Deze procedure verschilt per land en kan maanden tot jaren in beslag nemen. Dit betekent voor de patiënten in Nederland dat eteplirsen voorlopig nog niet regulier beschikbaar is.

Dr. E.H. Niks
Prof.Dr. A. Aartsma-Rus

Namens Duchenne Centrum Nederland

FDA heeft Eteplirsen goedgekeurd

Gisteren heeft de FDA (de Amerikaanse Food & Drug Administration) Exondys 51 (eteplirsen) injectie goedgekeurd, een medicijn wat exon 51 kan skippen. Ongeveer 13% van de DMD patiënten komen hiervoor in aanmerking. Lees hier het persbericht van de FDA. En lees hier het persbericht van Sarepta.

De FDA heeft een zgn accelerated approval gegeven; er moet nog wel aanvullend onderzoek worden aangedaan. Toestemming is voor alle leeftijden en stadia. Verwachting is dat eind dit jaar Sarepta een aanvraag indient bij de EMA (de Europese FDA).

Niet voor niets

BioMarin gaf 31 mei 2016 te kennen te stoppen met de klinische ontwikkeling van Drisapersen (de AON voor exon 51 skippen) en de AONs voor het skippen van exon 44, 45 en 53. De reden is dat het therapeutische effect van Drisapersen behandeling in patiënten zeer beperkt is en niet bij alle patiënten even duidelijk. Dit is niet genoeg om registratie te krijgen. Daarnaast waren er ook bijwerkingen. Zie ook het vraag- en antwoorddocument van de EMA van 24 juni jl.. Voor de AONs voor exon 44, 45 en 53 – die dezelfde chemie hebben als Drisapersen – worden vergelijkbare problemen voorzien.

Mogelijk rijst nu de vraag of al het werk aan het exon skippen door de jaren heen vergeefse moeite geweest is.

Dit is zeker niet het geval. Artsen, onderzoekers en bedrijven hebben enorm veel geleerd van het ontwikkelen van de AONs in cel- en diermodellen en nog veel meer van de klinische studies in patiënten. Zo zijn er uitkomstmaten ontwikkeld om effecten van behandelingen te testen in klinische studies. Ook het natuurlijk beloop van patiënten is veel beter in kaart gebracht. Deze informatie en uitkomstmaten zijn zeer waardevol, niet alleen voor het exon skip onderzoek, maar ook voor onderzoek naar andere mogelijke medicijnen voor Duchenne. Door deze gegevens en uitkomstmaten kunnen in de toekomst betere klinische studies worden opgezet en zullen bedrijven daardoor misschien eerder beginnen aan (klinisch) onderzoek naar een geneesmiddel voor Duchenne

Ten slotte hebben we door de klinische studies heel veel geleerd over de ziekte van Duchenne en over het belang van goede en internationaal gestandaardiseerde zorg. Hierdoor is de zorg voor Duchenne patiënten verbeterd.

Download hier deze tekst.

Uiteraard blijft het stoppen van de klinische ontwikkeling een klap en een teleurstelling. Echter, het is zeker niet voor niets geweest. We zijn nu beter voorbereid om therapieën te testen, niet alleen als er betere AONs komen voor het exon skippen, maar ook andere mogelijke medicijnen.

Download hier deze tekst.

Fiets de LBL Ardennen Classic!

Le Champion is de organisator van verschillende sportevenementen, zoals ook de LBL Ardennen Classic. Voor sporten heb je gezonde spieren nodig, maar de realiteit is dat niet iedereen gezonde spieren heeft.

Omdat wij vinden dat iedereen de kans verdient om gezond te kunnen bewegen en te sporten helpen we mee in de strijd tegen spierdystrofie!

Zaterdag 13 augustus 2016 vindt de 34e editie plaats van de LBL Ardennen Classic. De afstanden van 125, 167 en 230 kilometer zijn uitdagende routes met veel hoogtemeters. Het is dé uitdaging in de Ardennen voor getraind toerfietsers en wielrenners.

Schrijf je nu in voor de LBL en doe een donatie tijdens je inschrijving. Dan gaan we samen de strijd aan tegen spierdystrofie! Want elk kind verdient een leven met gezonde spieren.

Schrijf je in voor LBL Ardennen Classic

Belangrijk artikel over de samenwerking van stakeholders bij ontwikkeling van weesgeneesmiddelen

Onderzoekers die een behandeling ontwikkelen voor een zeldzame ziekte, zouden van begin af aan moeten samenwerken met patiëntvertegenwoordigers en toezichthouders. Nieuwe therapieën kunnen dan mogelijk sneller op de markt komen, stelt prof. Annemieke Aartsma-Rus van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Samen met andere onderzoekers, vertegenwoordigers van patiëntenorganisaties, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) en farmaceutische bedrijven publiceerde ze een beleidsvisie in Lancet Neurology. Daarin verwerkte ze samen met o.a. Elizabeth Vroom hun ervaringen bij het ontwikkelen van therapieën voor de spierziekte van Duchenne.

Lees hier het persbericht van LUMC.

Persbericht Santhera

Santhera heeft bij de EMA (het Europees Geneesmiddelenbureau) een aanvraag ingediend voor een vergunning voor het op de markt brengen van Raxone (idebenone) voor de behandeling van DMD bij patiënten met verminderde longfunktie die geen corticosteroïden gebruiken.

Daarnaast zijn er nieuwe data gepubliceerd van de fase III trial (DELOS) bij DMD.

BioMarin stopt met klinisch onderzoek van Drisapersen

Het zijn roerige tijden voor het Duchenneveld. Deze week werd door BioMarin aangekondigd dat met de ontwikkeling van een aantal potentiële medicijnen voor Duchenne wordt gestopt. Dit zijn de middelen voor exon skipping die aanvankelijk door Prosensa, een Nederlands bedrijf, werden ontwikkeld. In januari 2015 nam het Amerikaanse bedrijf BioMarin Prosensa over. Het onderzoek naar deze geneesmiddelen vond vanaf het begin plaats in Leuven en later ook in Leiden (LUMC) en Nijmegen (RadboudUMC). Hieronder de informatie die we van het bedrijf ontvingen voor Duchenne ouders of download hier de pdf. BioMarin Update voor de Duchenne families: 1 juni 2016

Wij willen graag de Duchenne families informeren in het kader van de recente aankondiging van BioMarin in verband met de goedkeuring voor markttoelating bij de EMA.BioMarin gaat stoppen met de verdere klinische ontwikkeling van drisapersen en ook van de andere drie andere producten die in klinische studies worden getest: BMN 044, BMN 045 en BMN 053 Waarom hebben we deze beslissing genomen?

• EMA is de regulator die beslist of geneesmiddelen in Europa worden toegelaten, vergelijkbaar met de FDA in de Verenigde Staten.
• De rol van het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP), als onderdeel van de EMA, is om te beoordelen of de voordelen van nieuwe therapieën in verhouding staan tot de risico’s die het gebruik met zich meebrengen.
• Onze discussie met de CHMP maakte duidelijk dat zij voornemens waren een negatief advies uit te brengen, wat betekent dat we geen goedkeuring zouden ontvangen.
• Wij zijn zeer teleurgesteld dat drisapersen niet voldeed aan de wettelijke normen in de VS of Europa.
• Wij zijn van mening dat we op dezelfde problemen met BMN 044, 045 en 053 zullen stuiten en om deze reden hebben we ook deze programma stopgezet.

Wat zal de impact zijn op de patiënten die deze producten in klinische studies krijgen toegediend?

Terwijl we de Duchenne klinische ontwikkelingsprogramma’s afbouwen, is BioMarin van plan om in samenwerking met artsen, patiëntenverenigingen en regelgevende instanties een oplossing te vinden voor patiënten die momenteel behandeld worden met drisapersen, BMN 044, BMN 045 en BMN 053.  
In deze fase kunnen klinische trial sites toegang blijven krijgen tot het product vanuit BioMarin. De beslissing over de vraag om al dan niet door te gaan met de behandeling zal worden gemaakt door de arts die het onderzoek leidde samen met de patiënt / familie en vereist ook toestemming van de lokale ethische commissies / IRBs en de nationale bevoegde autoriteiten. Wanneer het transitieplan is voltooid, zullen we in staat zijn om meer informatie te verstrekken. Onze bedoeling is om producten ter beschikking te stellen terwijl een plan wordt gemaakt.
 
Hoe zit het met de tweede generatie BioMarin producten in ontwikkeling voor Duchenne?

Tweede generatie antisense oligonucleotiden zijn in de vroege fase van onderzoek, een proces dat jaren kan duren om potentiële kandidaten te leveren die geschikt zijn voor klinische studies.

Volgende stappen:

Uw arts / onderzoeker en het studieteam zijn nog steeds de beste bron van ondersteuning en informatie voor u en uw gezin. U kunt contact met hen opnemen als u nog vragen of opmerkingen heeft. BioMarin blijft in nauw contact met alle onderzoekers en onderzoekteams en zal updates geven als er nieuwe informatie beschikbaar komt. We zullen ook zorgen voor verdere updates aan de patiënt gemeenschap via patiëntenorganisaties en belangengroepen zodra aanvullende specifieke informatie beschikbaar is.
Nogmaals, BioMarin is diep teleurgesteld in de uitkomst, maar spreekt haar oprechte waardering uit voor de patiënten, families, onderzoekers en belangengroepen die zo veel hebben bijgedragen aan de vooruitgang van DMD onderzoek door de inspanningen voor de ontwikkeling van behandelingen voor Duchenne.

Update BioMarin

Update BioMarin van april 2016 vindt u hier.

Laatste update BioMarin: nieuwe klinische trial met drisapersen

Update BioMarin: Er komt een nieuwe trial met Drisapersen voor alle jongens die deelgenomen hebben aan een eerdere klinische trial met Drisapersen. Lees hier de update van BioMarin van 13 april 2015.

Capricor Therapeutics start trial voor behandeling cardiomyopatie bij DMD

Capricor Therapeutisch is een trial begonnen voor de behandeling van cardiomyopathie (verzwakte hartspier) bij Duchenne patiënten. Lees hier het persbericht.