Nieuwe inzichten in dystrofine en de hersenen – Nathalie Doorenweerd

Dit onderzoek werd gesponsord door het Duchenne Parent Project.

Als je geen dystrofine eiwit kunt maken, krijg je Duchenne spierdystrofie. Het dystrofine eiwit heeft namelijk een stabiliserende functie in spieren. Dystrofine wordt echter ook in andere weefsels gemaakt, waaronder de hersenen. Welke functie het hier heeft, is nog niet bekend. Om hier meer duidelijkheid in te krijgen, heeft een recent gepubliceerd artikel* in kaart gebracht waar in de hersenen dystrofine zit en wanneer het tijdens de ontwikkeling van foetus tot volwassen mens aanwezig is. In de hersenen komt het eiwit dystrofine in drie verschillende groottes voor; lang, middellang en kort. Dit komt doordat er binnen het dystrofine gen meerdere startpunten voor eiwitten zijn ingebouwd. Als het eerste startpunt wordt gebruikt, wordt het lange hersen dystrofine eiwit gemaakt. Als het tweede startpunt wordt gebruikt, wordt het middellange eiwit gemaakt. Als het derde startpunt wordt gebruikt wordt het korte eiwit gemaakt.

Het artikel laat zien dat het lange dystrofine relatief weinig aanwezig is gedurende de hele levensloop. Het middellange eiwit is daarentegen vooral aanwezig tijdens de vroege ontwikkeling, nog in de baarmoeder. Het korte eiwit is gedurende het hele leven aanwezig, maar in hogere mate dan het lange eiwit.

De structuren binnen de hersenen met veel dystrofine zijn de hippocampus en amygdala, bekend van hun rol bij geheugen en emotie. Verder wordt dystrofine door de hele hersenschors gemaakt. Opvallend was dat in de muis veel dystrofine wordt gezien in de kleine hersenen (het cerebellum), maar dat dit in de mens niet het geval was.

Om dystrofine in kaart te brengen, is een atlas gebruikt. In deze atlas is ook informatie aanwezig over het gebruik van bijna 20.000 andere genen. Van veel van die andere genen is bekend welke functie het bijbehorende eiwit in de hersenen heeft. Door te kijken naar welke genen op hetzelfde moment van de ontwikkeling en op dezelfde plekken binnen de hersenen aanwezig zijn, kan voorspeld worden binnen welke mechanismen dystrofine een rol speelt. Door deze analyse ontdekten de auteurs dat het lange dystrofine waarschijnlijk een rol speelt bij signaal overdracht tussen neuronen. Het middellange dystrofine speelt waarschijnlijk een rol bij de vroege aanleg van de hersenen en het maken van de juiste verbindingen. Het korte dystrofine eiwit lijkt belangrijk te zijn voor de ontwikkeling van de bloedvaten in de hersenen.

Welke hersen dystrofine eiwitten Duchenne patiënten missen is afhankelijk van waar de mutatie in het dystrofine gen zit. Alle patienten missen het lange eiwit, sommige  daarnaast ook het middellange, of ook het middellange en het korte dystrofine. Hoe weet je nu welke versies je kunt maken? Zoals gezegd missen alle patienten het lange dystrofine eiwit. Het middellange dystrofine eiwit kun je maken als je mutatie voor exon 45 valt, terwijl je het korte eiwit kunt maken als je mutatie voor exon 63 valt.

De precieze relatie tussen de afwezigheid van één of meer dystrofines en de leer- en gedragsproblemen is nog niet bekend. Wel lijkt het erop dat leer- en gedragsproblemen vaker voorkomen bij Duchenne patiënten die meerdere hersen dystrofines missen.

*Het volledige artikel is vrij beschikbaar en kun je hier lezen: klik hier

Negatief advies over markttoelating Raxone bij Duchenne

Vandaag maakte Santhera Pharmaceuticals bekend dat de commissie CHMP (Committee for Medicinal Products for Human Use) van de EMA (European Medicines Agency) weer een negatief advies heeft gegeven over de markttoelating van Raxone (idebenone) bij Duchenne. Marktautorisatie was aangevraagd voor het gebruik van Raxone om de achteruitgang van de longfunctie te vertragen bij Duchenne jongens die geen corticosteroïden gebruiken.

Negatief advies Zorginstituut over opname ataluren in GVS

Het Zorginstituut Nederland (ZIN) adviseert de minister voor Medische Zorg en Sport om ataluren (Translarna®) niet op te nemen op lijst 1B van het Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS).

Help Duchenne eerder te herkennen!

Als ouders kennen we allemaal het moment dat we ons zorgen gingen maken en het moment dat de diagnose werd gesteld. Voor veel Duchenne families lag tussen die twee momenten een lange periode van zorgen en frustratie. Wij willen graag die periode verkorten en eerdere diagnose van Duchenne mogelijk maken. Dankzij sponsoring van het Duchenne Parent Project gaat dr Paula van Dommelen, onderzoeker TNO, terug naar de consultatiebureaudossiers van Duchenne jongens, om zo te kunnen zien welke scores afwijken bij jonge kinderen met Duchenne. Hierdoor zou het in de toekomst mogelijk moeten worden om al veel eerder Duchenne te herkennen. Alle ouders van zonen tot 25 jaar hebben in juli 2017 een brief ontvangen met de vraag of dr van Dommelen ook het dossier van hun zoon op mag vragen. Veel dank aan alle ouders die al hebben gereageerd en het toestemmingsformulier hebben ingevuld, maar nog lang niet iedereen heeft dit gaan. Misschien is de envelop tussen de vakantiepost beland of is het even aan de aandacht ontschoten. Allemaal geen probleem: Het kan nog! Ook als de envelop niet meer te vinden is………
Klik dan hier voor het informatie en toestemmingsformulier.

Het toestemmingsformulier kan worden uitgeprint, ingevuld en (zonder postzegel) verstuurd worden naar:
TNO Child Health
t.a.v. P. van Dommelen
Antwoordnummer 19095
2300 VD Leiden
Of het formulier kan worden ingescand en toegestuurd worden naar: paula.vandommelen@tno.nl.
Als je het informatie- en toestemmingsformulier liever thuis toegestuurd wilt hebben per post incl retourenvelop, kun je contact opnemen met Paula van Dommelen. Graag dan je naam en adresgegevens en de leeftijd van je kind doormailen.

Eerste tekenen van Duchenne

Annemieke Aartsma-Rus meest invloedrijke Duchenne wetenschapper ter wereld

Prof. Annemieke Aartsma-Rus is weer uitgeroepen tot de meest invloedrijke Duchenne wetenschapper ter wereld. De universiteit van Leiden, LUMC, staat op de derde plaats van de wereldranglijst voor Duchenne instituten.

Annemieke Aartsma-Rus kreeg in 2011 de Duchenne Award mede vanwege haar uitzonderlijke inzet voor de Duchenne community en haar talenten om ingewikkelde wetenschappelijke informatie uit te leggen aan niet-wetenschappers.

Duchenne families over de hele wereld zijn haar zeer dankbaar voor al het goede werk. De stichting Duchenne Parent Project heeft een bijdrage geleverd aan dit onderzoek door het werk van prof. Aartsma-Rus vanaf haar promotieonderzoek, gestart in 2000, tot op heden te sponsoren.